Het Vietnamese meisje vluchtend voor de napalmbommen of de Chinese man die een tank stopt op het Plein voor de Hemelse Vrede – bijna iedereen kent deze beelden. Omdat deze foto’s voor meer staan dan wat letterlijk is afgebeeld, zijn het icoonfoto’s die keer op keer gepubliceerd worden. Dit boek beschrijft het onderzoek naar welke Nederlandse foto’s functioneren als icoonfoto in schoolboeken voor het vak geschiedenis en hoe het komt dat foto’s die status krijgen.
Samenstellers van geschiedenismethoden voeren praktische redenen aan waarom ze dezelfde foto’s kiezen, zoals herkenbaarheid, wat de verkoopcijfers ten goede zou komen. Bovendien hebben redacteuren weinig tijd om naar beeldmateriaal te zoeken. Daarom raadplegen ze in eerste instantie hun geheugen, met als gevolg dat vaak dezelfde foto’s terugkomen in lesmethoden.
Twee icoonfoto’s worden uitgebreid geanalyseerd: die van Pieter Jelles Troelstra, terwijl hij een menigte toespreekt, en de beroemde ‘baas-in-eigen-buik’ foto van Dolle Mina. Deze foto’s functioneren steeds meer als symbool, terwijl de datering vaak niet klopt. Regelmatig blijken de foto’s een andere gebeurtenis te verbeelden dan de tekst suggereert. Dit boek pleit er daarom voor meer aandacht te besteden aan de rol van beeldmateriaal in de Nederlandse geschiedschrijving.
Martijn Kleppe werkt aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en doet onderzoek naar de verbeelding van de geschiedenis en het dagelijkse nieuws. Hij richt zich daarbij vooral op het zoekproces naar beeldmateriaal in archieven en databanken. Via Twitter, blogposts en artikelen in tijdschriften en kranten brengt hij de resultaten van zijn onderzoek onder de aandacht van een breed publiek.
